Πιο μικρός ήθελα τα βιβλία να είναι μόνο δικά μου. Να τα διαβάζω και να μπορώ να επιστρέψω σ' αυτά, όπως επιστρέφεις ξανά σε έναν παλιό έρωτα, όπως επιστρέφεις στις αναμνήσεις. Υπογράμμιζα τα σημεία που «έγραφαν» μέσα μου πιο δυνατά, τις φράσεις που ήθελα να κρατήσω. Σημείωνα στην πρώτη σελίδα, τη λευκή, το σελιδοδείκτη και μια λέξη-κλειδί για να θυμάμαι μετά από καιρό πού θα βρω τι.
Μεγαλώνοντας, χαλάρωσα. Έμαθα δυστυχώς, όχι εύκολα, πως ότι υπάρχει γύρω μας είναι εφήμερο. Όπως άλλωστε κι εμείς. Και ότι όσο πιο βαθιά και συνειδητά ζήσουμε κάτι, τόσο πιο δικό μας είναι. Δεν χρειάζεται να το έχουμε για να μας ανήκει για πάντα.
Διαβάτες που απολαμβάνουν τη νύχτα είμαστε. Περαστικοί. Χρειαζόμαστε το άρωμα των γιασεμιών που ανθίζουν σε μια γωνιά, το υγρό βλέμμα ενός άλλου πλάσματος που περπατά πλάι μας ή τις αντανακλάσεις του φεγγαριού στις λασπωμένες λακκούβες του δρόμου για να νιώσουμε πιο ανθρώπινοι. Μικρές λεπτομέρειες για να συνθέσουμε μια σπασμένη εικόνα, μια ανάμνηση. Πώς αλλιώς να κρατήσεις ένα βράδυ μέσα σου, αν δεν το ζήσεις με όλες σου τις αισθήσεις σε εγρήγορση; Αν προσπεράσεις βιαστικά, τυλιγμένος στο παλτό σου, κρυμμένος στο μισοσηκωμένο σου γιακά, χωρίς να δεις, χωρίς να αισθανθείς, το βράδυ θα είναι μια απλή ημερομηνία στο ημερολόγιο, δεν θα γίνει ποτέ δικό σου. Αν δεν μπορείς να το θυμηθείς για το διηγηθείς στους άλλους ή σε σένα τον ίδιο, δεν σου ανήκει.
Το ίδιο πιστεύω πια και για τα βιβλία. Τα τελευταία χρόνια μού αρέσει να τα αφήνω να ταξιδεύουν, από φίλο σε φίλο, από κομοδίνο σε κομοδίνο, σαν χάρτινες βάρκες που σεργιανίζουν σε μια θάλασσα από λέξεις. Στο γραφείο, όπου είμαστε ευτυχώς πολλοί βιβλιόφιλοι μαζεμένοι, ανταλλάζουμε εκτός από απόψεις και μυθιστορήματα. Ένα βιβλίο δεν μένει ποτέ σε ένα χέρι. Το «Μαύρο Αλγέρι» του Μωρίς Αττιά (εκδ. Πόλις), για παράδειγμα, μου το έδωσε μια φίλη. Το διάβασα πέρυσι το Πάσχα. Βυθίστηκα αληθινά. Τρεις μέρες στο ημίφως δεν μιλιόμουν. Αμέσως μετά το βιβλίο συνέχισε το δρόμο του. Σήμερα, είναι ακόμα εκεί έξω: Εγώ το έδωσα στην Α. που με τη σειρά της το έδωσε στη Μ. κι εκείνη στην άλλη Μ. που το έδωσε στον Β. κι από εκεί μετά έφτασε στα χέρια της κόρης του της Τ., μιας φοιτήτριας της Γεωπονικής, η οποία, όπως έμαθα, το πήρε μαζί της αυτές τις ημέρες στο Άμστερνταμ. Δεν είναι φυσικά το μόνο. Σ' αυτήν την παρέα τα βιβλία πάνε επίσκεψη από σπίτι σε σπίτι, από ζωή σε ζωή. Είναι ελεύθερα, όπως άλλωστε τους αρμόζει, αφού είναι ζωντανοί οργανισμοί. Από τη στιγμή που σε κάνουν να νιώθεις πράγματα, ανθίζοντας μέσα σου λουλούδια που ποτέ δεν έχεις δει στην αληθινή ζωή, το να ταξιδέψουν είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν. Μαζί με τις ιστορίες που μας αφηγούνται, τα βιβλία, στις σελίδες τους κρύβουν μυστικά ανομολόγητα και στιγμές προσωπικές εκείνων που τα διάβασαν πριν από εμάς: φιλιά στο κρεβάτι, βουτιές στο Αιγαίο, δάκρυα και γέλια, φόβους, μεταμεσονύκτιες εξομολογήσεις σε φίλους... Αν είχαν φωνή και τι δεν θα 'λεγαν! Όλο αυτό πια με μαγεύει. Προς το παρόν φυσικά δεν το έχω τολμήσει με άγνωστους, κάνοντας bookcrossing, αλλά είμαι πολύ κοντά στο να μπω σε αυτή τη μεγάλη οικογένεια που ανταλλάζει βιβλία όπως μοιράζεται κανείς εμπειρίες, μιλώντας ή γράφοντας γι' αυτές. Το bookcrossing είναι ένα υπέροχο, ανιδιοτελές κίνημα -αν μπορείς να το πεις έτσι- ανθρώπων που πιστεύουν ότι ένα βιβλίο είναι γεννημένο για να διαβάζεται από όσους περισσότερους γίνεται και όχι να μένει σκονισμένο σε μια βιβλιοθήκη, καταδικασμένο σε μία και μοναδική ανάγνωση. Άλλωστε το ίδιο δεν ισχύει και για όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή; Όσα μπορείς να μοιραστείς με άλλους είναι αυτά που τελικά θα μείνουν πίσω όταν εσύ θα έχεις φύγει. Γιατί όπως έλεγε και ο Αϊνστάιν «η μόνη ζωή που αξίζει είναι αυτή που ζεις για τους άλλους».
Υ.Γ.1: Αν θέλετε να δείτε πώς γίνεται στην Ελλάδα το Bookcrossing πατήστε εδώ. Είναι απλό (κι έχει και πλάκα)!
Υ.Γ.2: Διάβασα στο πολύ ωραίο blog της Roadastist ότι τα παιδιά στο Καστελόριζο χρειάζονται βιβλία. Αν θέλετε, μπείτε στον κόπο, αξίζει: Στείλτε τους ένα βιβλίο με απλό γραμματόσημο (κοστίζει από 1,90 έως 2,12 ευρώ) στη διεύθυνση Δημοτικό Σχολείο Καστελόριζου ΤΚ85111. Αυτό που σκονίζεται μόνο κι έρημο σε ένα ράφι, θα δώσει χαρά σε κάποιον. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του περιοδικού www.24grammata.com
