Ο μεγαλύτερος κίνδυνος
της κρίσης δεν είναι η έξοδος από το
ευρώ ούτε η πιθανότητα να πάμε ένα γκρίζο
χειμωνιάτικο πρωί στο ΑΤΜ και να το βρούμε
άδειο. Υπάρχει ζωή και μετά το ευρώ. Το
χειρότερο δεν είναι η φτώχεια, είναι η
βία, η μετατροπή μας σιγά σιγά σε έναν
ανεγκέφαλο όχλο. Ένα αγριεμένο πλήθος
που με αντιδράσεις πρωτόζωου καταπίνει
οτιδήποτε βρεθεί μπροστά του. Όπως εκείνα τα αγριεμένα
παιδιά στο θεατρικό έργο «Ξαφνικά πέρσι
το καλοκαίρι» του Τένεσι Ουίλιαμς
(εκδόσεις Δωδώνη) που πέφτουν σαν
πεινασμένα πουλιά πάνω σε έναν ποιητή
και τον κατασπαράζουν.
Καθημερινά συναντάμε
γνωστούς μας που δεν τους αναγνωρίζουμε
πια. Μέχρι χθες κανονικοί άνθρωποι,
σήμερα δήμιοι. Με την ευκολία που
παλιότερα αντιδικούσαν για το ποδόσφαιρο
ή την τηλεόραση, σήμερα μιλούν για
κρεμάλες.
Η χαιρέκακη αντίδραση
στα κοινωνικά δίκτυα για την αυτοκτονία
του υφυπουργού που το όνομά του βρέθηκε στη λίστα
με τους διεφθαρμένους πολιτικούς, ο
χαβαλές και ο κανιβαλισμός πάνω στην
αγχόνη, οι υστερίες έξω από θέατρα, το
μεταξύ αστείου και σοβαρού «καλά της
έκανε» που ακούστηκε μετά την επίθεση
του Κασιδιάρη στην Κανέλλη, οι γιαγιάδες
που δεν βρίσκουν θέση για να κάτσουν
μέσα στο τρένο και το μέτρο και επικαλούνται
τη Χρυσή Αυγή απειλώντας τους μετανάστες,
η μηδενική ανοχή πια στη διαφορετική
άποψη... Όλα στρώνουν το χαλί πάνω στο
οποίο πατούν οι φασίστες. Ή εκείνοι που
τους χρησιμοποιούν σαν πυροτεχνήματα
για να μας αποσπούν την προσοχή.
Η ιστορία με το Χυτήριο
δείχνει ένα και μόνο πράγμα: Τη μετάλλαξη
μιας κοινωνίας που αντί να βρίσκει στη
δημιουργικότητα το αντίδοτο της κρίσης,
παραδίνεται ολοένα και πιο γρήγορα στη
βία και μεταμορφώνεται σε ζούγκλα. Από
τη στιγμή που η πολιτεία αδυνατεί να
βάλει φρένο σ' αυτή την ηθική κατρακύλα,
είτε γιατί πραγματικά έχει χάσει τον
έλεγχο είτε γιατί τη βολεύει ο φόβος,
οφείλουμε να το κάνουμε εμείς οι ίδιοι.
Ο καθένας στο σπίτι του. Υπάρχει τρόπος
να αντιδράσουμε χωρίς βία. Χωρίς να
μιλάμε ελαφρά την καρδία για κρεμάλες.
Χωρίς να απειλούμε ότι θα κατέβουμε να
τα κάψουμε όλα. Χωρίς να μεταλλασσόμαστε
σε επιθετικές αμοιβάδες σε βιβλίο του
Στίβεν Κινγκ. Γιατί έτσι γινόμαστε αυτό
που θέλουν: το υπόστρωμα για να αναπτυχθούν
τα παράσιτα της κάθε φασιστικής
μειονότητας που ξετρύπωσαν από τα σκοτάδια
τους για να παριστάνουν τους εθνοσωτήρες.
Κάθε φορά πριν εκτονώσουμε το θυμό μας
ανεξέλεγκτα και χωρίς να σκεφτούμε τις
προεκτάσεις που έχει αυτό που λέμε,
επειδή οι καιροί είναι επικίνδυνοι, να
θυμόμαστε ότι η βία πατάει πάνω στο
άλλοθι της κοινής γνώμης. «Η κοινή γνώμη
θριαμβεύει μόνο εκεί που κοιμάται η
σκέψη» έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ. Κάθε ένας
από εμάς που μιλάει θεωρητικά για
κρεμάλες, ταΐζει και δυναμώνει εκείνον
που ήδη δένει τη θηλιά στο σκοινί.
Έχουμε χρέος να
επαναφέρουμε την τάξη. Να διεκδικήσουμε
την ομαλότητα. Το δικαίωμα να μπορούμε
να μιλάμε σαν κανονικοί άνθρωποι, να
πηγαίνουμε το Σάββατο βράδυ στο θέατρο
χωρίς να φοβόμαστε, να αναπνέουμε αέρα
που δεν είναι τοξικός. Ανάμεσα στην
παθητικότητα του καναπέ και την οργή
του όχλου υπάρχουν χιλιάδες δημιουργικοί
τρόποι για να αντισταθούμε στην κατάντια
που μας οδηγούν. Αντί να αφήνουμε την
οργή μας να γίνεται όπλο στα χέρια των
επιτήδειων, να διαβάσουμε ξανά ιστορία, να περιφρουρήσουμε τις
διαδηλώσεις μας, να διεκδικήσουμε
δικαιοσύνη, να οργανώσουμε ειρηνικές
ακτιβιστικές δράσεις, να γίνουμε ένα
έξυπνο πλήθος που πιέζει τους εισαγγελείς
να επεμβαίνουν όταν η δημοκρατία
πληγώνεται, όταν τα ανθρώπινα δικαιώματα
καταπατώνται. Και κυρίως, να μην
απαξιώνουμε τα πάντα, γιατί έτσι γυρνάμε
στην άβυσσο.
