Lou ...Read

Ένα χρόνο πριν, το 1979, ο Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, βασιλιάς του Ιράν από το 1941, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μετά από απαίτηση του λαού. Οι Ιρανοί που δεν άντεχαν άλλο την καταπίεση και τις έντονες αμερικανικές παρεμβάσεις στη χώρα τους, έριξαν τον σάχη με συνεχόμενες, δυναμικές διαδηλώσεις και απεργίες. Ο Παχλαβί, αχυράνθρωπος των ΗΠΑ, είχε εκδυτικοποιήσει την Τεχεράνη, όχι όμως και την επαρχία στην οποία έκαναν κουμάντο οι αγιατολάδες. Η χώρα βρισκόταν σε μία διαρκή σύγκρουση: Από τη μια οι εκσυγχρονιστές οπαδοί του αλαζονικού σάχη που ξεπουλούσαν τον πλούτο της χώρας στους Αμερικανούς και από την άλλη ο αγανακτισμένος λαός και οι φανατικοί θρησκευτικοί ηγέτες του Ισλάμ.

Την 1η Φεβρουαρίου του 1979 επιστρέφει στην Τεχεράνη μετά από μακρόχρονη εξορία ο Αγιατολάχ Χομεϊνί και ύστερα από δημοψήφισμα αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας. Μέσα σε μια νύχτα ολόκληρο το Ιράν είναι λες και καλύφθηκε από ένα κατάμαυρο τσαντόρ. Η θεοκρατική κυβέρνηση του Χομεϊνί δείχνει το αληθινό πρόσωπο της επανάστασης. Οι φανατικοί ισλαμιστές βγαίνουν στο δρόμο και διώκουν γυναίκες επειδή δεν φορούν μπούργκα, συλλαμβάνουν ως εχθρούς του Ισλάμ τους αριστερούς που είχαν στηρίξει την επανάσταση, εκτελούν εν ψυχρώ οποιονδήποτε είχε συνεργαστεί με το καθεστώς του σάχη, κλείνουν σχολεία και πανεπιστημιακά ιδρύματα, ποινικοποιούν το αλκοόλ και δεν διστάζουν ακόμα και να πετάξουν από το μπαλκόνι φοιτητές που συνελήφθησαν να κάνουν κρυφά πάρτι στο σπίτι τους.

Οι φανατικοί αγιατολάδες και οι ιμάμηδες στα διάφορα τεμένη του κράτους προσηλυτίζουν διαρκώς νέα μέλη, ζητώντας τους να καταδώσουν ακόμα και τον πατέρα, τη μάνα ή τα ίδια τους τα παιδιά αν δεν υπακούν με το καθεστώς του Χομεϊνί.

Η Μαργιάν Σατραπί (Marjane Satrapi) στο αυτοβιογραφικό graphic novel Persepolis (εκδ. Vintage - στα ελληνικά κυκλοφορεί σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Ηλίβατον) καταγράφει όλα αυτά τα γεγονότα με ανατριχιαστικά και πανέμορφα, ασπρόμαυρα σκίτσα. Η άνοδος του Χομεϊνί στην εξουσία, η εισβολή των εξτρεμιστών φοιτητών στην αμερικανική πρεσβεία του Ιράν και η απαγωγή 52 Αμερικανών πολιτών για ενάμιση χρόνο, ο πόλεμος με το Ιράκ, οι άγριες διώξεις των αριστερών αλλά και όσων αρνούνταν να αποδεχτούν τον φανατισμό του νέου καθεστώτος και φυσικά την απόλυτη καταπάτηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος στο όνομα της επανάστασης... Στις σελίδες του κόμικ παρακολουθούμε την ιστορία του Ιράν μέσα από τα μάτια ενός κοριτσιού που αφήνει την παιδική του αθωότητα και μπαίνει βίαια στην εφηβεία. Παράλληλα όμως με την αγριότητα απολαμβάνουμε μέσα από σκίτσα με πολλή τρυφερότητα και χιούμορ τις σκέψεις ενός παιδιού που προσπαθεί να βρει τη θέση, το ρόλο και την ταυτότητά του μέσα στο χάος. Πώς ένα κορίτσι που λατρεύει τους Iron Maiden και τους Bee Gees, φοράει μπουφάν με κονκάρδα του Μάικλ Τζάκσον πάνω από τη μαντίλα και αγοράζει κασέτες της Κιμ Γουάιλντ στη μαύρη αγορά, βιώνει την απόλυτη τρέλα ενός καθεστώτος το οποίο μαχαιρώνει αδίστακτα οποιονδήποτε δεν θέλει να ζήσει κάτω από την μπότα του Ισλάμ;

Το Persepolis είναι είναι συγκλονιστικό γιατί δείχνει χωρίς πολλά λόγια, πόσο αναλώσιμη είναι η ζωή ενός ανθρώπου που είχε την ατυχία να γεννηθεί σε μια χώρα με πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου. Η Σατραπί με αυτό το βιβλίο αποδεικνύει ότι πίσω από τις μαντίλες, τα τεμένη, τις δολοφονίες, τους φανατικούς καμικάζι, τις βόμβες του Ιράκ, τα ερείπια των βομβαρδισμένων σπιτιών που για χρόνια βλέπαμε στα τηλεοπτικά ρεπορτάζ του CNN, κρύβονταν εκατομμύρια άνθρωποι σαν εμάς που διεκδικούσαν ακόμα κι όταν όλα γύρω του κατέρρεαν κυριολεκτικά μια φυσιολογική καθημερινότητα.

Υ.Γ. Για να δείτε το τρέιλερ της ταινίας Persepolis, η οποία βασίστηκε στο graphic novel κάντε κλικ εδώ: