Συμβαίνει καμιά φορά
να θες πολύ να διαβάσεις ένα βιβλίο, να
έχεις ψάξει τα δημοσιεύματα που το
αφορούν, να έχεις ενθουσιαστεί εκ των
προτέρων από τη φήμη του και τις συζητήσεις
που έχει προκαλέσει, κι όμως όταν το
πιάσεις στα χέρια σου να μην βλέπεις
την ώρα να πας στο επόμενο. Ο θάνατος
ενός κριτικού του Μάρτιν Βάλζερ (εκδ.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας) ήταν για μένα
δυστυχώς ένα από αυτά.
Η ιστορία που αφηγείται
ο Βάλζερ είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Έχει
όλα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να
απογειώσουν ένα βιβλίο: έγκλημα,
λογοτεχνία, μίντια, συγγραφείς, συλλέκτες
έργων τέχνης και έναν διάσημο κριτικό
που έχει τη δύναμη με μια του λέξη να
συνθλίψει ή να αποθεώσει έναν δημιουργό. Ωστόσο η ιδέα
μένει μετέωρη, ο Βάλζερ δεν την υπηρετεί,
αντιθέτως την παραμελεί για να ασκήσει
μια ανελέητη -αλλά απολύτως ανιαρή-
κριτική στη «βιομηχανία των γραμμάτων».
Αφηγητής είναι ένας
συγγραφέας που έχει αφιερώσει τη ζωή
του στη μελέτη αποκρυφιστικών συμβόλων
στην Τέχνη. Ήρωες είναι ο διάσημος
κριτικός λογοτεχνίας Ερλ Κένιγκ και ο
συγγραφέας Χανς Λαχ. Ο Κένινγκ στην
τηλεοπτική εκπομπή του, η οποία έχει
υψηλή τηλεθέαση, εξευτελίζει τον Λαχ
και υποτιμά φρικτά το τελευταίο του
βιβλίο. Το ίδιο βράδυ, ο ταπεινωμένος συγγραφέας
καταφέρνει να διεισδύσει στο καθιερωμένο
πάρτι που διοργανώνεται προς τιμήν του
πανίσχυρου κριτικού στην έπαυλη του
εκδότη του μετά από κάθε εκπομπή. Εκεί
οι δύο άντρες συγκρούονται και ο Λαχ
απειλεί τον Κένιγκ δημοσίως ότι θα
ανταποδώσει το χτύπημα. Λίγες ώρες μετά
το γεμάτο αίματα πουλόβερ του Κένιγκ
βρίσκεται πεταμένο πάνω στο αυτοκίνητό
του αλλά το σώμα του αγνοείται. Η αστυνομία
συλλαμβάνει τον συγγραφέα ως βασικό
ύποπτο για τη δολοφονία του κριτικού.
Ακριβώς σ' αυτό το σημείο μπαίνει ο
αφηγητής, γείτονας του Λαχ,
και προσπαθεί να αποδείξει την αθωότητα
του φίλου του.
Το βιβλίο είναι εντελώς
ανούσιο, και σε κάποιες περιπτώσεις
τόσο βαρετό που θα το άφηνα στην άκρη
αν δεν είχε έκταση μόνο 243 σελίδων. Είναι
λες και ο Βάλζερ έγραψε αυτό το μυθιστόρημα για να το μεταμορφώσει σε πολυβόλο.
Δείχνει σαν να μην τον αφορά καθόλου η πλοκή,
σαν να την διεκπεραιώνει. Είναι εμφανές
άλλωστε ότι ο στόχος του δεν ήταν μια
αστυνομική ιστορία, αλλά μια συγκαλυμμένη
επίθεση -μέσω του Ερλ Κένιγκ- στον διάσημο
Μαρσέλ Ράιχ Ρανίτσκι (1920 - 2013), τον
ισχυρότερο κριτικό βιβλίου του περασμένου
αιώνα. Ηδονικά, σε σημείο κακοήθειας
-τόσο που αρχίζεις να συμπαθείς τον
κριτικό- παραθέτει εξευτελιστικές
πληροφορίες οι οποίες συνθέτουν έναν
άνισο χαρακτήρα που θυμίζει καρικατούρα
σε κόμικ.
