O Χλωμός Εγκληματίας,
το δεύτερο μυθιστόρημα από την Τριλογία
του Βερολίνου του Φίλιπ Κερ (εκδ. Κέδρος),
αν και απολαυστικό, δεν έχει τη δύναμη
του πρώτου (Οι βιολέτες του Μάρτη).
Βρισκόμαστε στο 1938, δύο χρόνια μετά τα
γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο
προηγούμενο βιβλίο. Ο Χίτλερ και η
συμμορία του έχουν γιγαντωθεί και
οδηγούν τη Γερμανία στη φρίκη ενός
παρανοϊκού εθνικισμού. Το Βερολίνο έχει
παραδοθεί πλέον στο φασισμό και μια
δράκα από δικτυωμένους ναζί εκμεταλλεύεται
την εξουσία της για να πλουτίζει και
να ικανοποιεί τις σαδιστικές της
φαντασιώσεις.
Ο κλοιός γύρω από τους
Εβραίους στενεύει. Πολίτες καθημερινά
εξαφανίζονται. Οι ομοφυλόφιλοι διώκονται
επισήμως (γιατί ανεπίσημα η υποκρισία
στους κόλπους των Ες Ες βασιλεύει).
Γκάνγκστερ αναλαμβάνουν τα ηνία,
κρύβοντας τις δοσοληψίες τους με τον
υπόκοσμο πίσω από τη σβάστικα. Ψυχοπαθείς
οπλοφορούν κάτω από την ομπρέλα της
Γκεστάπο και έχουν την εξουσία να
στείλουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης
ή στον πάτο του ποταμού Σπρέε οποιονδήποτε
στοχοποιήσουν. Μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό
απόλυτου τρόμου και διαφθοράς ο ντετέκτιβ
Μπέρνι Γκούντερ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει
μια υπόθεση που κρύβει πολλά: Ο ομοφυλόφιλος
κληρονόμος της μεγαλοεκδότριας φράου
Λάνγκε έχει πέσει θύμα εκβιασμού από
κάποιον που τον κρατά στο χέρι με μια σειρά
από ερωτικές επιστολές τις οποίες είχε
ανταλλάξει ο νεαρός με τον ψυχίατρο και υψηλόβαθμο
στέλεχος των Ες Ες Λαντς Κίντερμαν. Τα
πράγματα περιπλέκονται όσο ο Γκούντερ
και ο συνεργάτης του Μπρούνο Στάλεκερ
(ένας πρώην αστυνομικός της Κρίπο)
πλησιάζουν στη λύση του μυστηρίου. Τη
νύχτα που εντοπίζουν τον εκβιαστή ο
Μπρούνο δολοφονείται και ο δράστης
βρίσκεται απαγχονισμένος στο διαμέρισμά
του, ενώ οι επιστολές που χρησιμοποιούσε
για να απειλεί τον Λάγκε έχουν εξαφανιστεί.
Παράλληλα, στο Βερολίνο
ένας μανιακός σίριαλ κίλερ σκοτώνει
15χρονα κορίτσια που ήταν μέλη της
Ναζιστικής Νεολαίας. Ο Γκούντερ καλείται
να συνεργαστεί επισήμως με την αστυνομία
για να εξιχνιάσει την υπόθεση. Έτσι
επιστρέφει ως κομισάριος στο σώμα και
αρχίζει να αναζητά το δολοφόνο που
βιάζει σαδιστικά και σκοτώνει τις
μαθήτριες.
Στα κεφάλαια που
ακολουθούν παρελαύνει σύσσωμος ο
υπόκοσμος του χιτλερικού Βερολίνου: Οι
περιγραφές είναι εκπληκτικές, μιας και
τα πιο σκοτεινά μονοπάτια της μαφίας
(του τράφικινγκ και του εμπορίου
ναρκωτικών) περνούν μέσα από τα σαλόνια
των επιφανών ναζιστών.
Στα συν του βιβλίου
είναι η μαεστρία του Φίλιπ Κερ να
παντρεύει αριστοτεχνικά τα ιστορικά
γεγονότα με τη μυθοπλασία, δημιουργώντας
ένα άψογο πορτρέτο που αντικατοπτρίζει
πλήρως την υποκρισία (και την απόλυτη
παράνοια) του ναζιστικού καθεστώτος. Ο
Χλωμός Εγκληματίας όμως έχει ένα
αρνητικό: κάνει κοιλιά στη μέση του
βιβλίου κι αυτό γιατί η μετάβαση από
την υπόθεση εκβιασμού σε εκείνη του
σίριαλ κίλερ γίνεται απότομα, αφήνοντας
πολλά αναπάντητα ερωτηματικά που θα
εξηγηθούν στο τέλος του βιβλίου.
Διαβάζοντας έχεις την αίσθηση πως κάτι
έχεις παραλείψει στο ενδιάμεσο. Οι
ρυθμοί της αφήγησης πέφτουν, ο ήρωας
χάνει λίγο το στυλ του, όμως στο δεύτερο
μέρος ο αναγνώστης αποζημιώνεται. Τα
γεγονότα κουμπώνουν και η δράση γίνεται
πάλι καταιγιστική. Μέχρι το τέλος.
