ΒΙΒΛΙΟ: Το πρωτότυπο της Λώρας - ο θάνατος είναι διασκέδαση
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Vladimir Nabokov
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Πατάκη
Το κύκνειο άσμα του μεγάλου συγγραφέα Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 1977, πραγματεύεται την ιστορία ενός αταίριαστου έρωτα και τη βία στην οποία με μαθηματική ακρίβεια αυτός οδηγεί.
Ο ήρωας, ο Φίλιπ Γουάιλντ, ένας ευτραφής και άσχημος γιατρός, ανακαλύπτει ότι οι εξωσυζυγικές περιπέτειες της πολύ νεότερης γυναίκας του, της σέξυ Φλώρας, βλέπουν το φως της δημοσιότητας μέσα από ένα μυθιστόρημα που έγραψε ο πρώην εραστής της. Η Λώρα, όπως την αποκαλεί ο εραστής στο βιβλίο του, είναι ένα κινητό σκάνδαλο που ταπεινώνει τον πλούσιο σύζυγό της. Η ζήλια και ο εξευτελισμός ωθούν τον Γουάιλντ στην αυτοεξόντωση, ξεκινώντας πρώτα από τα δάχτυλα των ποδιών του.
Το βιβλίο είναι ημιτελές, όμως παρόλα αυτά η ανάγνωσή του είναι δυνατή εμπειρία: Όχι μόνο για το τολμηρό του θέμα αλλά και γιατί έχουμε τη σπάνια δυνατότητα να διαβάσουμε χωρίς επιμέλεια το ίδιο το χειρόγραφο του Ναμπόκοφ. Οι σελίδες είναι χωρισμένες στη μέση: πάνω οι καρτέλες με τα γράμματα και τις μουντζούρες του συγγραφέα και κάτω η μετάφρασή τους.
Το «πρωτότυπο της Λώρας» είναι ένα αληθινό αριστούργημα που διασώθηκε από τον γιο του Ντμίτρι Ναμπόκοφ, ενώ ο συγγραφέας της «Λολίτας» (εκδ. Πατάκη), λίγο πριν πεθάνει είχε ζητήσει να καεί. Ευτυχώς για εμάς ο γιος του αποφάσισε σοφά να εκδώσει το μυθιστόρημα σε σπαράγματα το οποίο φυλασσόταν τριάντα δύο χρόνια σε θυρίδα ελβετικής τράπεζας.
Στην εισαγωγή του βιβλίου εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν να μην σεβαστεί την επιθυμία του πατέρα του. Ένας από αυτούς είναι και το γεγονός ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που ο συγγραφέας ήθελε να κάψει το έργο του. Η «Λολίτα» είχε σωθεί τελευταία στιγμή όταν η σύζυγος του Ναμπόκοφ, η Βέρα, άρπαξε το χειρόγραφο από τα χέρια του ενώ εκείνος πήγαινε να το πετάξει στη φωτιά.
«Όταν το καθήκον ανατέθηκε σε μένα το σκέφτηκα πάρα πολύ. (...) Σ΄αυτό το σταυροδρόμι αποφάσισα πως, αν μπορούσε να αναθεωρήσει, ο Ναμπόκοφ δε θα ήθελε να γίνω εγώ ο Άνθρωπος από το Πόρλοκ (σημ.: η έκφραση αυτή χρησιμοποιείται στα αγγλικά για να δηλώσει τον ανεπιθύμητο επισκέπτη που διακόπτει το δημιουργό την ώρα της καλλιτεχνικής έμπνευσης) ή να επιτρέψω στη μικρή Χουανίτα Νταρκ -αυτός ήταν ο πρώτος πρόχειρος τίτλος της Λολίτας όταν προοριζόταν για τη φωτιά- να καεί σαν σύγχρονη Ζαν ντ΄Αρκ».
Το «Πρωτότυπο της Λώρας» γράφτηκε όσο ο Ναμπόκοφ νοσηλευόταν στο νοσοκομείο, σε μια περίοδο όπου φρικτοί πόνοι στα πόδια τον βασάνιζαν.
Η υγεία του άρχισε να κλονίζεται μετά την πτώση του σε μια λοφοπλαγιά στο Νταβός, όπου είχε σκαρφαλώσει σε ένα απόκρημνο σημείο για να κυνηγήσει πεταλούδες και έντομα (ήταν δεινός εντομολόγος). Έκτοτε ο συγγραφέας ήταν διαρκώς αδιάθετος μέχρι που, δύο χρόνια μετά, οδηγήθηκε σε μία κλινική της Λοζάνης. Εκεί «καθώς ανάρρωνε από μια εγχείρηση, ρουτίνας υποτίθεται, προσβλήθηκε από κάποια ενδονοσοκομειακή λοίμωξη που εξασθένισε πάρα πολύ το ανοσοποιητικό του. Χειροτέρευε κι όμως οι γιατροί είχαν αγνοήσει ολοφάνερα προειδοποιητικά σημάδια επιδείνωσης, όπως τα μειωμένα επίπεδα καλίου και νατρίου στο αίμα του». Στην κλινική αδυνατούσαν να εντοπίσουν το μικρόβιο κι έτσι η οικογένειά του αποφάσισε να τον μεταφέρει στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λοζάνης. Εκεί, καιρό μετά, άφησε την τελευταία του πνοή. Λίγες ημέρες πριν στην τελευταία καρτέλα που μπόρεσε να γράψει είχε σημειώσει τις εξής λέξεις:
εξαλείφω
σβήνω
διαγράφω
απαλείφω
εξαφανίζω
εξολοθρεύω
εκμηδενίζω
Υ.Γ. Μία περίληψη του κειμένου αυτού δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα FAQ αυτής της εβδομάδας (τεύχος 133, σελίδα 39) στη στήλη του βιβλίου, όπου ένας blogger παρουσιάζει το μυθιστόρημα που διάβασε πρόσφατα. Ευχαριστώ τη Βασιλική Γεωργά και την εφημερίδα
FAQ για το βήμα που μου έδωσαν.
