Arab Jazz: Ένα ατμοσφαιρικό νουάρ στο multi-ethnic Παρίσι

Ένας μανιακός αναγνώστης αστυνομικής λογοτεχνίας που αγοράζει κυριολεκτικά τα βιβλία του με το κιλό από το παλαιοβιβλιοπωλείο της γειτονιάς του, βρίσκεται μπλεγμένος σε ένα αποτρόπαιο έγκλημα. Πρέπει να επιστρατεύσει όσα έχει μάθει όλα αυτά τα χρόνια διαβάζοντας για να αποδείξει την αθωότητά του. Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η ιστορία που αφηγείται ο Karim Miské στο πρώτο του μυθιστόρημα Arab Jazz (εκδ. Πόλις).

Ο Αχμέντ Ταρουντάν ζει απομονωμένος στη μικρή γκαρσονιέρα του στο 19ο διαμέρισμα του Παρισιού. Όλοι οι τοίχοι του σπιτιού είναι καλυμμένοι απ' άκρη σ΄ άκρη με στοίβες βιβλίων. Ελρόι, Κόνελι, Κόρνγουελ, Κομπέν κ.ά. «Τα πρωινά που βγαίνει από το σπίτι, αγοράζει την Παριζιέν. Κι ένα σωρό αγγλοαμερικανικά αστυνομικά μαζικής παραγωγής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ονόματα μπερδεύονται στο μυαλό του, τόσο απαράλλαχτα του φαίνονται τα βιβλία που διαβάζει. Και αυτό ακριβώς ψάχνει. Να ξεχαστεί, ρουφώντας ολόκληρο τον κόσμο σε μια ιστορία χωρίς τέλος, γραμμένη από διαφορετικούς συγγραφείς».

Μια μέρα, ξυπνώντας, βγαίνει για να πιει τον καφέ του στη βεράντα. Κοιτά αφηρημένα τη γειτονιά μπροστά του και ταξιδεύει με το νου στην πατρίδα του, πετά σαν γύπας πάνω από τους αμμόλοφους του Μαρόκου, όταν μια σταγόνα αίμα λεκιάζει την κελεμπία του. Κοιτά προς τα πάνω και βλέπει το πτώμα της γειτόνισσας και φίλης του Λορά, να κρέμεται στο κενό. Ένα φρικτό θεατρικό σκηνικό που μόνο κάποιος παρανοϊκός σαν τους serial killers στα βιβλία που διαβάζει θα μπορούσε να έχει σκεφτεί. Ο Αχμέντ ανεβαίνει στο διαμέρισμα της φίλης του. Δεν είναι η πρώτη φορά, άλλωστε είχε δικό του κλειδί. Όταν εκείνη έλειπε συχνά εξαιτίας της δουλειάς της (ήταν αεροσυνοδός), εκείνος φρόντιζε τις ορχιδέες της. Φτάνοντας, ανακαλύπτει ότι η πόρτα είναι μισάνοιχτη, αλλά όχι παραβιασμένη. Σε μια γωνιά του σαλονιού το τραπέζι είναι στρωμένο για δύο, με ένα ωμό κομμάτι χοιρινού στο κέντρο, μέσα σε μια πιατέλα με αίμα. Ένα μαχαίρι είναι καρφωμένο πάνω στο κρέας. Ο Αχμέντ αποσβολωμένος βγαίνει στη βεράντα όπου βλέπει τη φίλη του σφαγμένη, με πολλές μαχαιριές στα γεννητικά της όργανα, κρεμασμένη με σύρματα στο κενό. Μέσα στον πανικό του ο Αχμέντ βρίσκει τα άνθη από τις τρεις ορχιδέες κομμένα και τοποθετημένα συμβολικά, να σχηματίζουν έναν κύκλο. Χωρίς να αγγίξει τίποτα, όπως θα έκανε ένας έξυπνος ήρωας αστυνομικής λογοτεχνίας, κατεβαίνει γρήγορα στο σπίτι του και κρύβει σε μια σακούλα τη ματωμένη κελεμπία. Έχοντας εμπειρία σε τέτοιες ιστορίες από τη λογοτεχνία, γνωρίζει ότι είναι ο κύριος ύποπτος αφού έχει το κλειδί και η πόρτα δεν ήταν παραβιασμένη. Παράλληλα, δεν έχει άλλοθι, αφού κανένας δεν μπορεί να αποδείξει ότι κοιμόταν όταν έγινε το έγκλημα. Το επόμενο πρωί καίει σε έναν παράδρομο της εθνικής οδού την κελεμπία του και επιστρέφοντας σπίτι αποφασίζει να παριστάνει ότι δεν γνωρίζει τίποτα σε σχέση με τη δολοφονία. Έτσι όταν οι δύο αστυνομικοί που έχουν αναλάβει την υπόθεση τον συναντούν στην είσοδο της πολυκατοικίας υποδύεται τον σοκαρισμένο.

Το Arab Jazz είναι ένα πολύ ενδιαφέρον νουάρ μυθιστόρημα με δυνατούς ήρωες: Ο Αχμέντ που έχει κλειστεί στον εαυτό του και διαβάζει με πάθος. Δεν εργάζεται και ζει από ένα επίδομα που παίρνει, αφού στο παρελθόν έπασχε από κατάθλιψη και είχε νοσηλευτεί σε ψυχιατρείο. Η μητέρα του επίσης νοσηλεύεται με βαριά ψύχωση και απαγορεύεται να τη δει γιατί είναι επικίνδυνη. Η Ρασέλ και ο Ζαν, οι αστυνομικοί που ερευνούν την υπόθεση. Δυο μοντέρνοι άνθρωποι κοντά στα 30 που έχουν τις ανησυχίες όσων ζουν σε μια μεγαλούπολη του σήμερα: χαμηλοί μισθοί, πολλές ώρες δουλειάς, προβληματική προσωπική ζωή, ανούσια one night stands, δεσμοφοβία, και τεράστιες άμυνες σε οποιονδήποτε πάει να αγγίξει ευαίσθητες χορδές που έχουν κρύψει για τα καλά από καιρό.

Το πιο δυνατό όμως στοιχείο του βιβλίου το δίνει η ίδια η αστυνομική υπόθεση που οι τρεις αυτοί τύποι ερευνούν. Μάρτυρες του Ιεχωβά, Εβραίοι, εξτρεμιστές μουσουλμάνοι, ραπ συγκροτήματα, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, όλοι χορεύουν σε ένα παρανοϊκό σύστημα που βάζει τις διαφορετικές θρησκείες ή αιρέσεις μπροστά για να κρύψει μια καλά οργανωμένη επιχείρηση διακίνησης ναρκωτικών: ενός ολοκαίνουριου χαπιού τύπου ecstasy που σε κάνει να νιώθεις Θεός.

Οι περιγραφές του πολυφυλετικού Παρισιού είναι υπέροχες, όπως και το μήνυμα για τον φανατισμό που σου μένει διαβάζοντας το βιβλίο. Μέσα από τα πολλά και διαφορετικά πρόσωπα που εμπλέκονται στην ιστορία αποδεικνύεται αυτό που ισχύει και στην αληθινή ζωή: «Το κακό δεν μπορείς να το δεις ολόκληρο και με την πρώτη». Για να βρεις την αλήθεια χρειάζεται να ενώσεις πολλά κομμάτια του παζλ, να κοιτάξεις τα πράγματα με καθαρό μάτι, χωρίς προκαταλήψεις που θολώνουν και παραμορφώνουν την εικόνα. Στο τέλος, θυμώνεις με την υποκρισία και την υστερία των θρησκευτικών οργανώσεων και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε έρμαια, να φυράνουν το μυαλό τους και να οξειδώσουν το αισθητήριο της αντίληψής τους.

Υ.Γ. Το βιβλίο έχει τη δική του playlist. Έντεκα τραγούδια που μπορείτε να ακούσετε στα βίντεο που ακολουθούν.