Είχα 20 χρόνια να πάω σε δανειστική βιβλιοθήκη. Από την εφηβεία μου. Τότε είχαμε ακόμα καρτέλες, στις οποίες χειρόγραφα σημειώναμε τα βιβλία που παίρναμε. Έως τρία μυθιστορήματα, θεατρικά ή ποιητικές συλλογές για 14 ημέρες.

Έτσι διάβασα τα περισσότερα ποιήματα του Ελύτη, του Καβάφη, τα βιβλία του Κάφκα, τα έργα του Ίψεν ή του Τένεσι Ουίλιαμς. Βιβλία χιλιοδιαβασμένα, με ταλαιπωρημένη ράχη, βιβλία ευτυχισμένα που πήγαιναν κι έρχονταν από σπίτι σε σπίτι. Πόσοι άνθρωποι να ταξίδεψαν άραγε πριν από μένα με το Μονόγραμμα σ' εκείνο το σπίτι στη θάλασσα; Και πόσοι έχουν ερωτευθεί το ίδιο αντίτυπο μετά από μένα;

Η δανειστική βιβλιοθήκη με έμαθε να μοιράζομαι. Στην πράξη. Να καταλάβω πως ό,τι αξίζει το θυμάσαι για χρόνια και είναι πολύ πιο σημαντικό από οτιδήποτε κατέχεις μα έχεις ξεχάσει. Η βιβλιοαποθήκη μου είναι γεμάτη με σύγχρονα μυθιστορήματα που με έκαναν να περάσω καλά, μα δεν θυμάμαι ούτε λέξη από αυτά. Μια αμυδρή εντύπωση ευχαρίστησης. Στη μνήμη μου όμως κουβαλάω ολόκληρες φράσεις από σπουδαία βιβλία -σπουδαία γιατί με πήγαν ένα βήμα μπροστά- που δεν ήταν ποτέ δικά μου. Τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που έχουμε μάθει να ορίζουμε την ιδιοκτησία.

Πολλά από τα βιβλία που διάβασα σε δημοτικές βιβλιοθήκες και τα αγάπησα, αργότερα τα αγόρασα. Άλλα τα διάβασα ξανά, άλλα έχουν μείνει να σκονίζονται σε κάποιο ράφι. Είχε έρθει πια η εποχή που απαξιώθηκε το να μοιράζεσαι, έπρεπε να κατέχεις. Να «κατέχεις» κι ας ήταν όλα γύρω σου επί της ουσίας δανεικά.

Η δανειστική βιβλιοθήκη στην οποία πήγαινα όταν ήμουν 15 χρόνων δεν υπάρχει πια. Απ' όσο γνωρίζω δεν είναι η μόνη στην οποία μπήκε λουκέτο. Δεν ξέρω αν μπορώ να διαβάζω πια δανεικά βιβλία, με deadline, δεν με βολεύει πολύ. Δεν έχω το χρόνο ούτε να πηγαίνω με την ησυχία μου να διαλέξω τι θα διαβάσω ούτε θα είμαι συνεπής να τα επιστρέψω στην ώρα τους πίσω. Δεν έχει όμως σημασία, γιατί κάποτε μπορούσα και ίσως κάποια στιγμή να μπορώ ξανά. Ή μάλλον κάποια στιγμή ίσως να μην μπορώ να διαβάζω αν δεν υπάρχει αυτή η κοινωνική παροχή. Έχω πολλούς φίλους που αδυνατούν πια να αγοράσουν βιβλία.

Γιατί όμως να μπει λουκέτο σε μία δανειστική βιβλιοθήκη αν μπορεί να λειτουργήσει με εθελοντές; Αν μπορεί να τροφοδοτηθεί με τίτλους από αναγνώστες, εκδοτικούς οίκους, οργανισμούς κ.α.; Γιατί να κλείσει κάτι όταν μπορούν οι ίδιοι οι πολίτες να το αυτοδιαχειριστούν χωρίς καμία συνδρομή από το ανάπηρο πια κράτος;

14 Responses so far.

  1. Ανώνυμος says:

    Σήμερα,δανείστηκα απο την βιβλιοθήκη του Ευγενίδου τα άπαντα του Μπόρχες και όχι μόνο.Το πολύ θετικό είναι ότι ανανεώνεις τις ημερομηνίες δανεισμού,αποφεύγοντας το άγχος για την επιστροφή.Ωραίο θέμα. Λία.

  2. librarian says:

    Τι δουλειά κάνεις καλέ μου Lou;
    Πώς θα σου φαινόταν να σε έδιωχναν και να δούλευαν με εθελοντές;
    Και τα σχολεία να δουλεύουν με εθελοντές και τα νοσοκομεία και όλα, να μην κλείνουν, να μένουν ανοιχτά με εθελοντές.
    Και εμείς που σπουδάσαμε να πηγαίνουμε να μας εξυπηρετούν οι εθελοντές. Μπορούμε βέβαια και να γίνουμε εθελοντές.
    Μάλιστα. Σοφά μιλάς.

  3. Lou ...Read says:

    @Λία Έχει γράψει μία ανάρτηση η @Roadartist για τη Δανειστική Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Ευγενίδου. Θέλω να την επισκεφτώ κάποια στιγμή. http://roadartist.blogspot.gr/2012/10/blog-post_16.html

  4. Lou ...Read says:

    @librarian
    Αν σκεφτόμαστε όλοι όπως εσείς σ' αυτή τη χώρα, προφανώς δεν θα είχε μείνει τίποτα όρθιο. Kάντε μία βόλτα εδώ:
    http://humangrid.gr/
    ή εδώ: http://www.tutorpool.gr/
    ή εδώ: http://mki-ellinikou.blogspot.gr/

    Ίσως καταλάβετε τι εννοώ όταν μιλώ για εθελοντισμό. Δεν βρίσκω τίποτα κακό στο να βάζεις ένα χεράκι όπου υπάρχει ανάγκη (ακόμα κι όταν δεν έχεις προσωπικό συμφέρον).

  5. librarian says:

    Lou εκτιμώ πολύ γενικότερα τον τρόπο που σκέφτεσαι όπως αυτός εκφράζεται μέσα από τις αναρτήσεις σου αλλά εδώ η σκέψη σου έχει ένα λάθος. Άλλο να βοηθώ εθελοντικά και άλλο να μένουν ανοιχτοί οι δημόσιοι πολιτιστικοί χώροι μέσω εθελοντών.
    Ας βοηθήσουμε να μείνουν ανοιχτοί με άλλους τρόπους.
    Η πρώτη πρόταση της απάντησής σου με προσβάλει βαθύτατα καθώς μάλλον με κάνει να υποπτεύομαι ότι δεν έχεις ιδέα πως σκέφτομαι.
    Κρίμα.

  6. Lou ...Read says:

    @librarian Ξαναδιαβάστε (ψύχραιμα αυτή τη φορά) το πρώτο σας σχόλιο και ίσως αναγνωρίσετε την περιττή ειρωνεία που είδα κι εγώ όταν το διάβασα. Καλημέρα!

  7. Ανώνυμος says:

    Lοu,καλημέρα.Να την επισκεφτείς τη συγκεκριμένη βιβλιοθήκη,πραγματικά θα εκπλαγείς.Ας δούλευα εκεί ως εθελόντρια γιά την χαρά της προσφοράς και δεν θα ζητούσα τίποτε άλλο.Λία.

  8. librarian says:

    Καμία περιττή ειρωνεία (μην μου μιλάς στον πληθυντικό) απλά συγκρίνω το επάγγελμά μου με οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα: του γιατρού, του δασκάλου, το δικό σου.
    Δεν πειράζει αν δεν καταλαβαίνεις τι εννοώ.
    Γενικά σε αυτήν τη χώρα δεν καταλαβαίνουν τη χρησιμότητα των βιβλιοθηκονόμων και των βιβλιοθηκών.
    Σε επόμενο σου ταξίδι στο εξωτερικό μπορείς να επισκεφτείς μια βιβλιοθήκη και ίσως να καταλάβεις τι εννοώ όταν λέω η βιβλιοθήκη δεν μπορεί να μείνει ανοιχτή μόνο με εθελοντές.
    Ευχές για όμορφη Κυριακή.

  9. Lou ...Read says:

    @librarian Για μένα είναι αυτονόητο ότι κάθε κοινωνικός φορέας θα πρέπει να λειτουργεί με επαγγελματίες που πληρώνονται για την εργασία τους. Και είναι λογικό κάθε πολίτης που είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του απέναντι στο κράτος, να θέλει να απολαμβάνει τις δημόσιες παροχές (υγεία – παιδεία κ.α.). Ωστόσο σε ένα διαλυμένο σύστημα -όπως το δικό μας- προτιμώ τον εθελοντισμό, από το λουκέτο. Μία κακή βιβλιοθήκη που θα υπολειτουργεί με εθελοντές είναι χίλιες φορές καλύτερη από μια κλειστή βιβλιοθήκη. Μακάρι να μην έκλεινε καμία και να μην έχανε κανένας τη δουλειά του.

  10. Υποστηρίζω πως με κανέναν τρόπο δεν μπορεί ο εθελοντισμός να στηρίξει τη λειτουργία μιας βιβλιοθήκης, ενός σχολείου ή ενός νοσοκομείου (ή ενός φούρνου, ή ενός σιδεράδικου κτλ) Η λειτουργία αυτή δεν μπορεί παρά να είναι τελείως πρόσκαιρη και αποσπασματική και ως τέτοια δεν μπορεί να είναι ούτε στοιχειωδώς αποτελεσματική. Ο βιβλιοθηκάριος δεν είναι (μόνο/πια) αυτός που παίζει με τα καρτελάκια. Η βιβλιοθήκη δεν είναι (μόνο/πια) αυτό που θυμάστε. Απαιτεί δεξιότητες και γνώσεις που ανταποκρίνονται σε αυξημένες λόγω εποχής ανάγκες και δυνατότητες.

    Πλην αυτών των βιαστικών παρατηρήσεων θα έλεγα πως η "διαφήμιση" του εθελοντισμού είναι μια λειτουργία που όχι μόνο απαξιώνει την έμμισθη εργασία, αλλά την υποσκάπτει εποχές σαν κι αυτή. Και για να το πάω και λίγο παραπέρα: δεν είμαι σίγουρος αν ο εθελοντισμός τρέφει καμιά μελλοντική κοινωνία ενεργών πολιτών, αν ο εθελοντισμός είναι "αυτοδιαχείριση". Νομίζω πως απλά είναι ένα βολικό για το σύστημα υποκατάστατο. Προτιμώ μια ανοιχτή βιβλιοθήκη με υλικό, υπηρεσίες και προσωπικό παρά μια βιβλιοθήκη που θα υπολειτουργεί από περαστικούς, συχνά ανειδίκευτους, εθελοντές. Προτιμώ να αγωνιστώ για μια τέτοια βιβλιοθήκη παρά να αποδεχτώ τα ημίμετρα του εθελοντισμού...

  11. Lou ...Read says:

    Βουλωμένο γράμμα διαβάζετε, κύριε @Γιώργο Κατσαμάκη:
    “Προτιμώ μια ανοιχτή βιβλιοθήκη με υλικό, υπηρεσίες και προσωπικό παρά μια βιβλιοθήκη που θα υπολειτουργεί από περαστικούς, συχνά ανειδίκευτους, εθελοντές”.

    Χαίρω πολύ! Κι εγώ έτσι την προτιμώ. Και το μισθό μου ολόκληρο όπως ήταν κάποτε. Και τα νοσοκομεία να έχουν γάζες. Και τα κρατικά ταμεία γεμάτα. Αλλά, όπως θα γνωρίζετε, αυτό ανήκει πια στη σφαίρα της φαντασίας. Ας τα αφήσουμε να ρημάξουν όλα, μη τυχόν και η εθελοντική προσπάθεια “απαξιώσει την έμμισθη εργασία”.

  12. Η διαφορα μας ειναι προφανως οτι αυτο που εσεις ονομαζετε "σφαιρα της φαντασισς" για μενα ειναι διαρκες διεκδικουμενο για το οποιο αγωνιζομαι. Να προσεχετε το ρεαλισμο σας, ειναι κανιβαλος. υγ: την ειρωνια σας την επιστρεφω, δεν αρμοζει στη διαφωνια μας

  13. Lou ...Read says:

    Αγαπητή @librarian και κύριε @Γιώργο Κατσαμάκη,

    Για να καταλάβετε πόσο παράλογη είναι η συζήτηση που κάνουμε ας δούμε τα πράγματα λίγο αντίστροφα:
    Το επάγγελμά μου είναι δημοσιογράφος. Αυτό σπούδασα και σε αυτό εξειδικεύτηκα τα τελευταία 15 χρόνια. Δουλειά μου είναι να γράφω, να ενημερώνομαι και να ενημερώνω, να έχω άποψη. Κάθε φορά που παρέχω αυτές τις υπηρεσίες στα media πληρώνομαι. Αν σκεφτόμουν όπως εσείς, λογικά, θα έπρεπε να αντιμετωπίζω κάθε έναν ερασιτέχνη blogger (μη επαγγελματία γραφιά) σαν «κανίβαλο», αφού -ξαναλέω, με τη δική σας λογική- μού παίρνει τη δουλειά: Ενημερώνει ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ το κοινό για ό,τι μαθαίνει, διαβάζει, βλέπει, ακούει κ.α. Όπως ακριβώς κάνετε κι εσείς, δηλαδή, στα blog σας.

    Ευτυχώς, διαφωνώ μαζί σας. Χαίρομαι πολύ που χάρη στο διαδίκτυο δόθηκε η ευκαιρία σε ταλαντούχους ανθρώπους να μοιραστούν μαζί μου ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ, χωρίς να πληρώνονται, το αγαθό της επικοινωνίας: τις γνώσεις τους και την άποψή τους. Πολλές φορές το κάνουν καλύτερα, με περισσότερο πάθος και πιο μαχητικά κι από επαγγελματίες δημοσιογράφους.

    Υ.Γ.1: Αν αύριο κλείσουν οι εφημερίδες, τα περιοδικά, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, τα κανάλια, τα ενημερωτικά και ψυχαγωγικά sites, θα προτιμώ χίλιες φορές να ενημερώνομαι από ερασιτέχνες bloggers από το να μην ενημερώνομαι καθόλου. Με την ίδια λογική, από μία ανύπαρκτη βιβλιοθήκη προτιμώ αυτή που θα υπολειτουργεί εθελοντικά (ή θα λειτουργεί υπό το καθεστώς αυτοδιαχείρισης).

    Υ.Γ.2: Στην περίπτωση της αυτοδιαχείρισης μιας βιβλιοθήκης δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν έμμισθοι βιβλιοθηκονόμοι που θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Το ίδιο συνέβη στην Αργεντινή: ένα ολόκληρο ξενοδοχείο λειτούργησε άψογα με επαγγελματίες και εθελοντές, όταν η χώρα πτώχευσε, χωρίς καμία συνδρομή (μέσω επιδοτήσεων) από το κράτος ή τον πτωχευμένο επιχειρηματία.

  14. Nathalie says:

    Νομίζω ότι αυτό που λένε όσοι διαφωνούνε με την πρόταση της ανάρτησης είναι ότι δεν θα έλεγε κανείς το ίδιο για ένα σχολείο ή για ένα νοσοκομείο και τους επαγγελματίες που δουλεύουν εκεί, αλλά το λέει για μια βιβλιοθήκη, οπότε αισθάνονται ότι δεν τους αντιμετωπίζουμε σοβαρά. Από'κεί και πέρα, έκλεισαν τόσες βιβλιοθήκες. Δεν είδα τον κόσμο της γειτονιάς/ του χωριού να κάνει φασαρίες, να το κάνει θέμα,κλπ. Πιο πολύ ασχολήθηκαν τα μπλογκς παρά οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν . Για μένα έπρεπε να τα'χαν βάλει όλα κάτω, να δουν πόσο κοστίζουν πια αυτές οι βιβλιοθήκες, ποιος είναι ο μισθός του βιβλιοθηκονόμου, να αποφανθούν σε οίκους για δωρεές και να ζητήσουν από το δήμαρχο ή δεν ξέρω ποιον άλλο αρμόδιο κάποια επιχορήγηση. Σε άλλες χώρες κάνανε έρανο για αντίστοιχα ζητήματα. Αν είχαν περάσει από αυτή τη διαδικασία και δε βγάλανε άκρη, να πούμε ΟΚ ας δούμε τους εθελοντές,κλπ. Αλλά αυτό δεν έγινε.

Leave a Reply