Είναι η τηλεοπτική
σειρά που συζητιέται πιο πολύ.
Το Downton Abbey ή O Πύργος του Ντάουντον που
ήδη βρίσκεται στην τρίτη σεζόν (στη ΝΕΤ
προβάλλονται τα επεισόδια από τον πρώτο
κύκλο κάθε Δευτέρα & Παρασκευή στις
10.05 μ.μ.) είναι ένα πραγματικά ωραίο
ταξίδι στις αρχές του περασμένου αιώνα.
Μέσα από τη ζωή των ηρώων, στα σαλόνια
και τα υπόγεια του πύργου του Ντάουντον,
καταγράφονται οι πιο σημαντικές
κοινωνικές αλλαγές της εποχής: Η παρακμή
της αριστοκρατίας και η άνοδος της
αστικής τάξης. Ο φεμινισμός. Οι αγώνες
του εργατικού κινήματος. Αλλά και οι
πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στον
Ά Παγκόσμιο Πόλεμο.
Βρισκόμαστε στο 1912. Η
σειρά ξεκινά με την είδηση για το ναυάγιο
του Τιτανικού. Στο πλοίο επέβαινε ο
κληρονόμος του τίτλου «Κόμης του
Γκράνθαμ» και του πύργου του Downton στον
οποίο ζει ο σημερινός κόμης Ρόμπερτ
Κρόλεϊ με τη σύζυγό του Κόρα. Οι τρεις κόρες τους δεν
μπορούν βάσει του νόμου να κληρονομήσουν
τον τίτλο. Έτσι ένας μακρινός ξάδερφος,
ο δικηγόρος Μάθιου Κρόλεϊ, έρχεται στον
πύργο για να διεκδικήσει εκείνος την
περιουσία της οικογένειας.
Το Downton Abbey μας ανοίγει
την όρεξη για ιστορίες που διαδραματίζονται
σε πύργους στην αγγλική εξοχή. Για
ίντριγκες, συνωμοσίες, διαξιφισμούς,
έρωτες, πάθη και μίση ανάμεσα σε αυστηρούς
μπάτλερς, στρυφνές οικονόμους, σνομπ
λόρδους και κυρίες με φορέματα εποχής
που πίνουν το τσάι τους σε δωμάτια με
μπαρόκ διακόσμηση.
Όταν τελειώνει ένα
επεισόδιο, θέλω κι άλλες
τέτοιες ιστορίες: Θέλω σαλόνια με
μπερζέρες πλάι σε επιβλητικά μαρμάρινα
τζάκια, γιγαντιαίες ταπισερί στους
τοίχους, πορτραίτα σε κορνίζες με
χρυσοποίκιλτα σκαλίσματα, αγάλματα και
βιτρό παράθυρα στην ξυλόγλυπτη σκάλα.
Βιβλιοθήκες με μυστικά περάσματα,
φορτωμένες με δερματόδετους τόμους και
σπάνιες, συλλεκτικές εκδόσεις, αυθεντικά
έργα τέχνης, πορσελάνες, ασημικά... Έρωτες
σε κρεβάτια με ουρανό, κορίτσια που
απογοητευμένα περνούν τη μέρα τους στη
σιωπή, ξαπλωμένα σε βελούδινα ανάκλιντρα.
Καμαριέρες που κρυφακούν τα πάντα.
Σοφίτες με στενούς, σκοτεινούς διαδρόμους
που χρησιμοποιούνται για να ζουν οι
υπηρέτες. Υπόγεια με κελάρια γεμάτα
σπάνια κρασιά και μαλτ ουίσκι, τεράστιες
κουζίνες όπου ετοιμάζονται σαν
ιεροτελεστία τα γεύματα και τα δείπνα.
Θέλω υπηρέτες που ανταγωνίζονται μεταξύ
τους και βγάζουν δηλητηριώδη χολή πίσω
από κλειστές πόρτες για τους ανθρώπους
που φροντίζουν. Θέλω φλεγματικές κυρίες
σαν τη
δούκισσα του Γκράνθαμ Βάιολετ
Κρόλεϊ που υποδύεται η Μάγκι Σμιθ, οι
οποίες πιάνουν με απίστευτη λεπτότητα
τα πορσελάνινα φλιτζάνια του καφέ αλλά
εκτοξεύουν με ευκολία φαρμακερές ατάκες
που σκοτώνουν. Θέλω αγένειες ντυμένες
με ρούχα εποχής και κρυμμένα πάθη σε
σφιχτούς κορσέδες.
Ο δημιουργός της σειράς
Τζούλιαν Φέλοους αποκάλυψε ότι εμπνεύστηκε
το σενάριο διαβάζοντας το βιβλίο «Below Stairs» της Μάργκαρετ Πάουελ (στο οποίο
έχει βασιστεί και η τηλεοπτική σειρά
του 1971 Upstairs, Downstairs από το BBC). Πρόκειται
για την αληθινή ιστορία μιας δυναμικής
γυναίκας που εργαζόταν το 1920 σαν υπηρέτρια
σε έναν παρόμοιο πύργο με αυτόν του
Ντάουντον. Η Μάργκαρετ Πάουελ, μια βοηθός
μαγείρισσας καταδικασμένη να ζήσει για
πάντα στα υπόγεια υπηρετώντας τους
άλλους, πάλεψε με μοναδικό εφόδιο τα
όνειρά της για να ξεφύγει από τη μοίρα
της.
Για τους φανατικούς
του Downton Abbey υπάρχει ένας πλήρης οδηγός
(The World of Downton Abbey) που έχει γράψει η ανιψιά
του Φέλοους, η Τζέσικα, με όλα όσα πρέπει
να ξέρει κανείς για τη σειρά. Παράλληλα
κυκλοφορεί και ένα βιβλίο με τίτλο «Lady Almina and the Real Downton Abbey» που αφηγείται την
ιστορία του κτήματος και του αληθινού
πύργου (Highclere Castle) στον οποίο γίνονται
τα γυρίσματα.
Εκτός από αυτά τα βιβλία,
υπάρχουν πολλά μυθιστορήματα που έχουν
συγγένεια με το Downton Abbey. Άλλα περισσότερο,
άλλα λιγότερο. Κάποια από αυτά αφηγούνται
ιστορίες παρόμοιες με εκείνες που
βλέπουμε στη σειρά και κάποια άλλα
περιγράφουν με εξαιρετικές λεπτομέρειες
το κοινωνικο-ιστορικό πλαίσιο στο οποίο
βασίστηκε ο Φέλοους. Από τη λίστα δεν
θα μπορούσαν να λείπουν τα πιο κλασικά:
Τα μυθιστορήματα της Τζέιν Όστεν
«Περηφάνια και προκατάληψη», «Λογική
και ευαισθησία», «Το Αββαείο του
Νορθάνγκερ», «Έμμα» (όλα εκδ. Σμίλη). Τα
βιβλία «Ζοφερός Οίκος» (εκδ. Gutenberg) και
«H μικρή Ντόρριτ» (εκδ. Μίνωας) του Τσαρλς
Ντίκενς. Τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» της Έμιλι
Μπροντέ (εκδ. Άγρα). Η «Τζέιν Έιρ» της
Σαρλότ Μπροντέ (εκδ. Ζαχαρόπουλος Σ.Ι.).
Αλλά και το αριστούργημα του Χένρι
Τζέιμς, «Το στρίψιμο της βίδας» (εκδ.
Άγρα).
Παράλληλα μεγάλο
ενδιαφέρον έχουν και οι πιο σύγχρονες
ιστορίες που διαδραματίζονται μερικές
δεκαετίες μετά από αυτήν του Downton Abbey,
σε αντίστοιχους πύργους με εκατοντάδες
δωμάτια, παλιές ξύλινες σκάλες και
κατάφυτους κήπους στην αγγλική εξοχή:
Η «Ρεβέκκα» της Δάφνης Ντι Μωριέ με τις
εξαιρετικής ομορφιάς περιγραφές του
επιβλητικού Μάντερλεϊ (εκδ. Καστανιώτη).
Ένα υπέροχο βιβλίο γεμάτο αγωνία και
ανατροπές. Τα «Απομεινάρια μιας μέρας»
του Καζούο Ισιγκούρο, στο οποίο ο Ιάπωνας
συγγραφέας εξιστορεί τις αναμνήσεις
ενός ηλικιωμένου μπάτλερ από τη θητεία
του στον πύργο του λόρδου Nτάρλινγκτον.
Το ατμοσφαιρικό και τρομακτικό μυθιστόρημα
«Ανήλικος επισκέπτης» της Σάρα Ουότερς
που μας μεταφέρει σε μια ετοιμόρροπη
έπαυλη της αγγλικής υπαίθρου, στην οποία
ζει η οικογένεια Έιρς με απόλυτη παρακμή
ανάμεσα στα φαντάσματα του ένδοξου
παρελθόντος της (εκδ. Καστανιώτη). Αλλά
και τα περισσότερα βιβλία της Π.Ντ.
Τζέιμς, τα οποία είναι γεμάτα με εικόνες
από τέτοια κτίσματα: σαλόνια με αναμμένα
τζάκια μέσα στο καταχείμωνο, τραπεζαρίες
στρωμένες στην εντέλεια, συζητήσεις σε
βιβλιοθήκες γεμάτες κλασικά βιβλία και
μυστικά. Πιο χαρακτηριστικό είναι το
«Θάνατος σε ιδιωτική κλινική» (εκδ. Καστανιώτη) στο οποίο η ηλικιωμένη
συγγραφέας βάζει τον ταξίαρχο Νταλγκλίς
να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας
μιας διάσημης δημοσιογράφου, σε έναν
πύργο της εποχής των Τυδώρ που πλέον
έχει μετατραπεί σε ιδιωτική κλινική
αισθητικών επεμβάσεων για πλούσιες
κυρίες της σημερινής Αγγλίας. Οι
περιγραφές του πύργου και του τοπίου
γύρω από αυτόν σε μαγεύουν και σε πολλές
περιπτώσεις κλέβουν την παράσταση κι
από τον ίδιο τον αστυνομικό γρίφο.
Τέλος, ο ίδιος ο Τζούλιαν
Φέλοους, ο οποίος έχει βραβευθεί με
Όσκαρ για το σενάριο της ταινίας «Έγκλημα
στο Γκόσφορντ Παρκ», έχει γράψει και
ένα μυθιστόρημα με τίτλο «Snobs» (εκδ.
Φερενίκη). Μια κωμωδία στην μεταθατσερική
Αγγλία που σατιρίζει τη βρετανική αριστοκρατία, η οποία προσπαθεί μετά κόπων και βασάνων
πλέον να συντηρήσει τους παλιούς
οικογενειακούς πύργους και να διατηρήσει
λίγη από την αίγλη των προγόνων της.
